AĞIR SİLAHLI VE TEHLİKELİ: AKINCI SİHA ENVANTERDE

Türk Silahlı Kuvvetleri Geçtiğimiz Günlerde Yeni Akıncı Silahsız İnsansız Hava Araçlarının (SİHA) İlk Partisini Teslim Almaya Başladı. “Pantsir-Avcısı” Bayraktar TB-2’nin Harp Sahasında Ve Uluslararası Silah Pazarındaki Başarısını Müteakip, Yine Baykar Tarafından Tasarlanan Ve Üretilen Akıncı, Yoğun Ateş Gücü Kapasitesi Ve Esnek Harekât Tasarısı İmkanlarıyla Dikkat Çekiyor.

Akıncı’nın Envantere Girmesinin Askeri-Stratejik Düzeyde Ne Anlama Geldiğini Analiz Etmeden Önce Vurgulamamız Gereken İki Önemli Nokta Var:

Öncelikle, Libya, Suriye Ve Karabağ Cephelerinde Oyun-Değiştirici Olan Türk İnsansız Hava Sistemleri Kadar, Söz Konusu Sistemleri Etkin Şekilde Kullanan Türk SİHA Konseptlerini De Akılda Tutmalıyız. Türk SİHA Kabiliyetinin Gerisinde, Sözü Edilen Sistemleri Dizayn Eden, Üreten Teknolojik Ve Endüstriyel Zekâ İle Bahse Konu Sistemleri Doğru Harekât Tasarılarıyla Harp Sahasına Sevk Eden Kurmay Zekânın Birleşmesi Bulunuyor. Söz Konusu Etkileşim, Sürekli Bir Geri-Bildirim, Yeni Harekât Tasarısı Ve İnovasyon Döngüsü Üreterek Büyüyor. Türk SİHA’ları, Bugün, Topçu Unsurlarına Keşif-Gözetleme-İstihbarat Ve Muharebe Hasar Kıymetlendirmesi Görevlerinden Düşman Hava Savunma Sistemlerinin Baskılanmasına; Bilgi Harbi Görevlerinden Terörle Mücadelede Lider Militan Kadronun Doğrudan Hedef Alınmasına Kadar Çok Geniş Bir Görev Portföyünde Kullanılıyor.

Bahse Konu Başarıyı Teslim Eden Bir Uluslararası Literatür Oluştuğunu Da Belirtelim. Örneğin, İsrail Hava Ve Füze Savunma Sistemleri Kapasitesinin İnşa Edilmesinde En Önemli Otorite Olan Dr. Uzi Rubin, Konuya İlişkin Raporunda, Karabağ Savaşının “İlk Kez İHA Ve SİHA’ların Öncülük Ettiği Hava Gücünün Kazandığı Savaş” Olduğunu Belirtiyor.[1]

İkincisi; Akıncı, Türk Savunma Teknolojilik Ve Endüstriyel Yeteneklerinin Geldiği Noktayı Göstermesi Açısından Da Önem Arz Ediyor. Benzer Şekilde, Türk Havacılık Ve Uzay Sanayii’nin (TUSAŞ) Deniz Karakol Ve Denizaltı Harbi Kabiliyetine Sahip Aksungur SİHA’sı, Savunma Teknolojileri Mühendislik Ve Ticaret AŞ’nin (STM) Yüksek Yapay Zekâ Niteliklerine Ve Gelişmiş Hedef Tespit Algoritmalarına Sahip Kargu Ve Alpagu Kamikaze-Drone Aileleri, Meteksan Ve Ares Tersanesi’nin Ortak Yapımı ULAQ İnsansız Su-Üstü Muharip Platformu Gibi Diğer Önemli Unsurlar Da Söz Konusu Teknolojik Düzeyin Diğer Güçlü Göstergeleri. Henüz SİHA Segmenti Kadar Gelişmiş Olmasa Da, Son Dönemde Tanıtılan İnsansız Kara Harp Araçları Prototipleri De, Türkiye’nin Robotik Harp Çözümleri Konusundaki Vizyonunu Ortaya Koyuyor.

SİHA’ların Harp Sahasında Bir Karar Silahı Olup Olamayacağı Konusu, Açıkçası, Askeri Bilimler Penceresinden Bakıldığında Halen Tartışmalı. Zira, Analistlerin Elinde Yeteri Kadar Vaka Henüz Yok. Öte Yandan, Karabağ Örneği, SİHA-Yoğun Bir Harekâtın Jeopolitik Sonuç Alıcı Olduğunu Gösterdi. Bir Soru İle Daha Anlaşılır Kılalım; Bakü’nün Elinde Türkiye Ve İsrail İle Savunma İşbirliği Sonucu Elde Ettiği SİHA/İHA Kapasitesi Olmasa İdi, 2. Karabağ Savaşı’nın, Aynı Zayiat Karşılığında, Aynı Sürede Benzer Bir Sonucu Alabileceğini İddia Edebilir Miydik? Şimdi Başka Bir Soru İle Akıncı’yı İncelemeye Geçelim: Eğer, Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri’nin Elinde, Bayraktar TB-2’lerin Ve İsrail Yapımı Platformların, Yanı Sıra Planlanan Tüm Silah Sistem Konfigürasyonları İle Bir Akıncı Envanteri Olsa İdi, Bakü, 2. Karabağ Savaşı’nda Benzer Bir Sonucu Ne Kadar Sürede, Ne Kadar Zayiat İle Alabilir; Ermeni İşgal Birliklerine Nasıl Bir Zayiat Verdirebilirdi?

AKINCI’NIN SİLAH SİSTEM KONFİGÜRASYONLARI CAYDIRICI

Bayraktar TB-2’ye Kıyasla Çok Daha Büyük Olan Akıncı, Yaklaşık Bin 350 Tonluk Harp Yükü Kapasitesi İle Daha Fazla Ve Çeşitli Mühimmatı Taşıyabilmekte. Daha Çok Mühimmat Sadece Daha Geniş Etki Yarıçapı Anlamına Gelmemeli. Planlanan Silah Sistem Konfigürasyonu, Oldukça Esnek Harekât Tasarısı Olanaklarını Da Beraberinde Getirmekte. Yani Akıncı, Doğru Yararlanılır İse Uygun Koşullarda Bir Oyun-Değiştirici Olmak Üzere Envanterde.

Akıncı’nın Atışlı Testlerinde Roketsan Yapımı MAM-T Mühimmatını Başarıyla Kullandığını Biliyoruz.[2] Bir Kıyaslama Yapmak Gerekirse, Türk Silahlı Kuvvetleri Ve Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Harekâtlarında Bayraktar TB-2’nin En Sık Kullandığı Mühimmatın, Yine Roketsan Yapımı 22 Kilogram Ağırlığında, 8 İla 14 Kilometre Menzile Sahip MAM-L Olduğunu Hatırlatalım. Çok Daha Ağır Bir Varyant Olan Yaklaşık 90 Kilogramlık MAM-T, Doğal Olarak Daha Yıkıcı Bir Ateş Gücü Anlamına Gelecek. Akıncı, Aynı Zamanda TÜBİTAK-SAGE’in Modernize Ettiği Güdümlü Bombaları Da (JDAM) Taşıyabilme Kapasitesine Sahip. Dolayısıyla, Özellikle Düşman Hava Savunma Sistemlerinin Zafiyet Gösterdiği Sektör Ya Da İrtifalarda Ciddi Bir Hava-Kara Görev Portföyünü De Beraberinde Getirecek.

Akıncı’nın Harp Yükü Konfigürasyonları Arasında Belki De En Büyük İlgiyi Hak Eden, SOM-A Havadan-Satıha Seyir Füzesi. [3] 200 Kilometreden Fazla Menzile Sahip Olan Söz Konusu Milli Füze İle Akıncı’nın Birlikte Kullanılması, İnsansız Platformlardan İcra Edilecek Derin Darbe (Deep Strike) Kabiliyeti Sağlayabilir. Özellikle Suriye Gibi Tehlikeli Hava Sahalarında Faaliyet Gösterirken, Derinlikteki Hedeflere Taarruzun İnsansız Platformlar Tarafından İcra Edilmesi Büyük Bir Avantaj Olacaktır. Zira, Modern Hava Savunma Sistemlerinin Büyük Bir Risk Teşkil Ettiğini, Personel İlk Angajmanda Kurtulsa Dahi Ele Geçirilen Pilotların Düşmanın Elinde Kritik Siyasi-Askeri Baskı Araçlarına Dönüştüğünü, Muharebe Arama & Kurtarma Faaliyetinin De En Az Düşman Hava Sahasında Uçmak Kadar Tehlikeli Olduğunu Biliyoruz. Türkiye’nin Pilotlarını Riske Etmek İstemediği Hava Sahaları İçin Artık Bir Alternatifi Olacak.

IDEF-2021’de Ve Sonrasında Gözlemlenen Eğilim, Bir Başka İlginç Ağır Mühimmat Entegrasyonu Planının TRG-230 Ağır Roket / Taktik Balistik Füze Etrafında Şekillenebileceğini Gösteriyor. Esasen Bir Kara Harp Topçu & Füzeci Silah Sistemi Olan TRG-230, Yaklaşık 210 Kilogram Ağırlığında Ve 55 Metreden Fazla Etki Yarıçapı Sağlayan 50 Kilogramlık Harp Başlığı Bulunuyor. Ayrıca, Güdüm Sistemleri (GPS & INS), 10 Metreden Daha Az CEP (Circular Error Probable) İle İncelemeye Konu Mühimmatı, Yüksek Ateş Gücü Ve Hassasiyeti İle Değerli Bir Askeri Varlık Haline Getiriyor. Daha Basit Bir Şekilde İfade Etmek Gerekirse, Tek Bir TRG-230, Bir Futbol Sahasını Etkili Ve Güvenilir Biçimde İmha Edebilecek Güce Sahip. Bunu Da Yüksek Bir Hassasiyetle Yapabilecek Güdüm Sistemleri Var. Akıncı & TRG-230 Entegrasyonu, Harp Sahasında Caydırıcı Ve Hava Savunma Sistemleri İçin Baskı Unsuru Olacak Bir Çözüm Sunabilir.

YENİLİKÇİ HAREKÂT TASARISI VE KAPASİTE ARTIŞI

Türk Savunma Teknolojisi Ve Sanayii Vizyonuna İlişkin Açık-Kaynaklı Veriler Sınırlı Olsa Da Bazı İpuçları Bulunmakta. Örneğin, 26 Mayıs 2019’da Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. İsmail Demir, Twitter Hesabından İddialı Bir Simülasyon Yayınladı.[4] Görüntüde, Bir Akıncı SİHA, Ana Gemi Gibi Kullanılarak, Alpagu Kamikaze Drone’larını Hedef Saha Üzerinde Bırakmakta İdi. Alpagu Kamikaze Drone’ları Da Sürü Taarruzu İle Hedeflerine Doğru İlerliyordu.

Döner Kanatlı Kardeşi Kargu İle Birlikte STM’nin Alpagu Serisi Akıllı Algoritmalar Ve Diğer Kritik Otonom Özelliklerin Yanı Sıra, Öğrenebilen Hedef Tespit Sistemlerine De Sahip.[5] Eğer Bahse Konu Kamikaze Drone’lar, Akıncı Gibi Gelişmiş Sensörleri Olan Bir Sistem İle Entegre Edilebilirse, Söz Konusu Kombinasyon Türkiye İçin Yeni Bir Dönemin Kapılarını Da Açabilir. Elbette Alpagu-Akıncı Entegrasyonu İçin Henüz Plandan Çok Teknolojik Bir Zihin Egzersizi Ya Da Ufuk Turu Diyebiliriz, En Azından Kamuya Açık Bilgiler Bu Yönde. Yine De ABD’nin Savunma Teknolojileri Geliştirme Ajansı DARPA’nın Gremlinler Dosyası Altında Benzer Konseptte Bir Projeyi Geliştirdiğini De Biliyoruz. Yani, Türkiye’nin Gidecek Çok Yolu Var Ancak Hedef De İmkânsız Sayılmaz.

İnsansız Hava Sistemlerinde Başarı Sağlanabilmesi İçin Bir Diğer Önemli Konu İse Elektronik Harp (EH) Sistemleri İle Robotik Harp Unsurları Arasındaki Uyum. Basitçe Özetlemek Gerekirse, Bahar Kalkanı Harekâtı Sırasında Türk SİHA’ları, Suriye Arap Silahlı Kuvvetleri’ne Ait, Rus Yapımı Pantsir Hava Savunma Sistemlerinin Etkili Menzilleri İçinde Faaliyet Gösterdi.[6] 57E6 Ailesinden Füzeler Ve 30mm 2A38M Uçaksavar Toplarıyla Donatılmış Söz Konusu Hava Savunma Sistemleri Karşısında, Türk SİHA’ları, Elektronik Harp Silahları İle Verimli İşbirliği Sayesinde, Başarılı Bir Harekât İcra Etti. Bayraktar TB-2, “Pantsir Avcısı” İmajını Böylece Suriye’de Kazanıp, Libya’da Hafter Güçlerinin Pantsirleri Karşısında Da Pekiştirdi.

Halihazırda, Türkiye’nin Savunma Sanayii Kapasitesi, Elektronik Harp Segmentinde Hızla Gelişme Kaydediyor. Dolayısıyla Akıncı İle Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Elektromanyetik Spektrumdaki Yeteneklerinin Birleşmesinin Getirileri, Türk Savunma Yeteneklerinin Geleceği İçin Kritik Bir Husus.

TERÖRLE MÜCADELE İSTİHBARATINDA OPERASYONEL KABİLİYETİN GELECEĞİ VE AKINCI

Akıncı, Konvansiyonel Askeri Kazanımların Yanı Sıra, Türk Güvenlik Güçleri İçin Farklı Alanlarda Da Önemli Bir Rol Oynayabilir. Örneğin, Son Dönemde Milli İstihbarat Teşkilatı, SİHA/İHA Kapasitesi Kazandı Ve Terörle Mücadele Faaliyetinde Söz Konusu Kapasiteyi Aktif Olarak Kullanıyor.

Suriye’de Ve Irak’ta Yerleşen PKK & YPG Terör Ağına Yönelik Mücadele Stratejisinin Temel Unsurlarından Biri De Üst Düzey Militan Kadronun SİHA Taarruzları İle Hedef Alınması. Dolayısıyla Akıncı’nın Salt Konvansiyonel Harp Unsuru Olarak Görülmemesi Gerekir. Binlerce Kilometre Menzili Olan, 30-40 Bin Kilometre İrtifada Görev Yapabilen İncelemeye Konu SİHA’nın, Özellikle Seyir Füzesi İçeren Harp Yükü Konfigürasyonları, Bir İstihbarat Servisinin Terörle Mücadelede Yüksek Değerli Hedeflere Yönelik Operasyonel Kabiliyeti İçin Çok Şey İfade Edebilir.

AKINCI’NIN HAVA-HAVA FÜZESİ: SINIRLILIKLAR VE OYUN ALANI

Şimdi, En Gerçekçi Olmak Gereken Noktaya Gelebiliriz. Akıncı’nın Harp Yükü Seçenekleri Arasında, Türkiye’nin Milli Havadan Havaya Füzeleri Bozdoğan Ve Gökdoğan Da Var. Peki, Akıncı, İnsanlı Bir Savaş Uçağı Düşürebilir Mi?

Harp Tarihinde Bir Drone’un İnsanlı Bir Savaş Uçağı Düşürdüğüne Dair Hiçbir Örnek Yok. 2002’de Bir ABD Predator Drone, Irak Arap Hava Kuvvetleri’ne Ait, Sovyet Yapımı Bir Mig-25’i Düşürmeye Çalıştı.[7] 1960’ların Sonlarındaki Teknolojiye Dayanan Mig-25 Bile, Ki Çok Yüksek Hıza Ve Bazı Kinematik Avantajlara Sahip Bir Uçaktır -Predator İçin Neredeyse İmkânsız Bir Görevdi. Sonunda Irak Mig-25’i, ABD Predator Drone’u Vurdu. Öte Yandan, İnsansız Platformlara Karşı Test Verileri Mevcut. 2018’de Bir ABD MQ-9 Reaper SİHA, Askeri Tatbikatlarda Bir İnsansız Hava Aracını Hedef Almış Ve Düşürmeyi Başarmıştı.[8]

Sonuç Olarak, Akıncı’nın Modern Bir Düşman Savaş Uçağı Düşürmesi Beklenmemeli, Görevi De Bu Değil. Fakat Çok Avantajlı Bir Senaryoda, Örneğin, Çok İyi Bir Radar Ağı İle Beslendiği Ve Topografyanın Uygun Olduğu Koşullarda, Durumsal Farkındalığı Çok Kötü, Yavaş Uçan Ve Tehlike Altında Olduğunu Hissetmeyen Bir Düşman Taarruz Uçağına Ya Da Helikopterine Karşı Akıncı’dan Ateşlenecek Görüş-Ötesi Havadan-Havaya Füzeler Bir Sonuç Alabilir Mi? Teorik Olarak Mümkün; Daha Doğrusu, İmkânsız Değil. Öte Yandan, Tekrar Etmek Gerekirse, Akıncı Bir Hava-Hava Harbi Platformu Değil, Üst Düzey Bir Stratejik Silahlı İnsansız Hava Aracı. Görev Portföyü De Buna Uygun Olacaktır.

Son Olarak, Akıncı’nın Sadece Dev Bir Silah Taşıyıcısı Olmadığını Belirtmek Gerekir. Akıncı, AESA Radarı, Diğer Gelişmiş Elektronik İstihbarat Yetenekleri Ve Bir Dizi Sofistike Yapay Zekâ Özelliği İle Dikkat Çekecek. Maksimum İrtifa Performansı Ve Uçuş Süresi Yüksek. Böylece, Ağ Merkezli Bir Harp Ortamında, Diğer Dost Birliklere (Özellikle Kara Harp Unsurlarına) Sunacağı İstihbarat-Keşif-Gözetleme-Hedef Tespit Ve Muharebe Hasar Kıymetlendirmesi Desteği Potansiyeli Hafife Alınmamalı. Dolayısıyla Bilgi Üstünlüğü Alanında Oynayacağı Roller Var, Ki Bilgi Üstünlüğü 21. Yüzyıl Harp Sahasının En Kıymetli Unsurudur.

AKINCI VE TÜRK İNSANSIZ HAVA YETENEKLERİNİN GELECEĞİ

Türk Askeri Literatüründe, “Akıncı” Terimi, Düşman Hatlarının Gerisinde Gayrinizami Harp Yürütmek, Düşman Topraklarda Keşif Yapmak Ve İlerleyen Ordulara Öncülük Etmek Gibi Özel Görevleri Yerine Getiren, Muharip Kabiliyeti Yüksek, Hızlı Hafif Süvari Birliklerini Tarif Etmiştir. Tıpkı Türk Süvari Geleneği Gibi Tarihi Kökleri Orta Asya Steplerine Uzanan Türk Akıncı Birlikleri, Osmanlıların Fetihlerinde De Önemli Roller Oynadılar.

Adını Akıncılardan Almasına Rağmen, Askerî Açıdan Akıncı SİHA’yı “Hafif Süvari” Kategorisinde Değerlendirmek Pek De Doğru Değil. Eğer Gerçekten Bir Harp Tarihi Analojisi Yapmamız Gerekirse; Düşmanın Savaşma Azmini Kırabilecek Şok Taarruz Gücünü, Hareket Kabiliyetini Ve Çok Yönlü Görev Potansiyelini Bir Araya Getiren Akıncı, Türk-Moğol Ordularının Ağır Süvari Birliklerini Daha Çok Andırıyor.

En Başında Da Belirttiğimiz Gibi, Karabağ, Suriye Ve Libya Cephelerindeki Robotik Harp Başarısının Altında Yatan Unsur Sadece Türk İHA’ları Değil, Türk İHA’larının İzlediği Harekât Tasarılarıdır. Akıncı’nın Yeteneklerinin Hangi Konseptlere İlham Vereceğini Görmek İçin Önümüzdeki Yılları Beklemek Gerekiyor.

[1] Bkz. Uzi Rubin, The Second Nagorno-Karabakh War: A Milestone İn Military Affairs, BESA Center, 2020

[Dr. Can Kasapoğlu EDAM Güvenlik Ve Savunma Programı Direktörüdür. Dr. Kasapoğlu, Ayrıca, ABD Merkezli Düşünce Kuruluşu Jamestown Foundation Bünyesinde Avrasya Bölgesi Askeri Meseleleri Analisti Olarak Çalışmalarını Sürdürmektedir] ​​​​​​​