CUMHURİYET 97 YAŞINDA

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’in İlanıyla Türk Milletinin Tarihinde Yeni Bir Devrin Kapıları Açıldı ve “Egemenlik Kayıtsız, Şartsız Milletindir” Sözü, Devlet Yönetiminde En Belirgin Şekliyle Yerini Aldı.

Türk Milletinin Tarihinde 97 Yıl Önce Yeni Bir Devrin Kapıları Açıldı ve Cumhuriyetin İlanıyla “Egemenlik Kayıtsız, Şartsız Milletindir” Sözü Devlet Yönetiminde En Belirgin Şekliyle Yerini Aldı.

24 Temmuz 1923’te Lozan Antlaşması İmzalanmış, Yeni Türk Devletinin Bağımsızlığı Kabul Edilmişti.

İkinci Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisinin Toplanmasından 2 Ay Sonra 13 Ekim 1923’te Ankara, Türkiye Devletinin Hükümet Merkezi Oldu. Artık Mevcut Rejimin İsminin de Bütün Açıklığı İle Konulması, Yeni Devletin Başkanının Seçilmesi Gerekiyordu.

O Güne Kadar Devlet Başkanlığı Görevi, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Olarak Mustafa Kemal Paşa Tarafından Yürütülmüştü. Diğer Taraftan Bazı Yabancı Ülkeler de Lozan Antlaşması’nı Onay İçin Türkiye’deki Yeni Devlet Rejiminin Daha Açık Şekilde Belirlenmesini İstiyordu.

Bu Sırada, 27 Ekim 1923’te İcra Vekilleri Heyeti’nin İstifası ve Meclis’in Güvenini Kazanacak Bir Kabine Listesinin Oluşturulamaması da Bu Soruna Acil Bir Çözüm Gerektirdi.

28 Ekim 1923 Akşamına Kadar Hükümetin Kurulamaması Üzerine Mustafa Kemal Paşa, Çankaya Köşkü’nde Arkadaşları İçin Latife Hanım’a Bir Sofra Hazırlattı.

İsmet Paşa, Ali Fuat Paşa, Halit Paşa, Kemalettin Sami Bey’in de Yer Aldığı Akşam Yemeğinde Yaşananları Mustafa Kemal Paşa, Nutuk’ta Şöyle Anlattı:

“Gece Olmuştu… Çankaya’ya Gitmek Üzere Meclis Binasından Ayrılırken, Koridorlarda Beni Beklemekte Olan Kemalettin Sami Ve Halit Paşa’lara Rastladım. Ali Fuat Paşa, Ankara’dan Hareket Ederken Bunların Ankara’ya Geldiklerini O Günkü Gazetede ‘Bir Uğurlama ve Bir Karşılama’ Başlığı Altında Okumuştum. Daha Kendileriyle Görüşmemiştim. Benimle Konuşmak Üzere Geç Vakte Kadar Orada Beklediklerini Anlayınca, Akşam Yemeğine Gelmelerini, Milli Savunma Bakanı Kazım Paşa Vasıtasıyla Kendilerine Bildirdim. İsmet Paşa İle Kazım Paşa’ya ve Fethi Bey’e De Çankaya’ya Benimle Birlikte Gelmelerini Söyledim.

Çankaya’ya Gittiğim Zaman Orada, Beni Görmek Üzere Gelmiş Bulunan Rize Milletvekili Fuat, Afyonkarahisar Milletvekili Ruşen Eşref Bey’lerle Karşılaştım. Onları da Yemeğe Alıkoydum. Yemek Sırasında ‘Yarın Cumhuriyet İlan Edeceğiz’ Dedim. Orada Bulunan Arkadaşlar, Derhal Düşünceme Katıldılar. Yemeği Bıraktık. O Dakikadan İtibaren, Nasıl Hareket Edileceği Konusunda Kısa Bir Program Yaparak Arkadaşları Görevlendirdim. Yaptığım Programın ve Verdiğim Talimatın Uygulanışını Göreceksiniz.

Efendiler, Görüyorsunuz ki Cumhuriyet İlanına Karar Vermek İçin Ankara’da Bulunan Bütün Arkadaşlarımı Davet Ederek Onlarla Görüşüp Tartışmaya Asla Lüzum ve İhtiyaç Görmedim. Çünkü, Onların Da Aslında ve Tabii Olarak Benim Gibi Düşündüklerinden Şüphe Etmiyordum. Halbuki O Sırada Ankara’da Bulunmayan Bazı Kişiler, Yetkileri Olmadığı Halde, Kendilerine Haber Verilmeden, Düşünce ve Rızaları Alınmadan Cumhuriyet’in İlan Edilmiş Olmasını Bize Gücenme ve Bizden Ayrılma Sebebi Saydılar.”

Mustafa Kemal Paşa O Gece İsmet Paşa İle 1921 Anayasası’nın Bazı Maddelerini Değiştiren Kanun Tasarısını Hazırladı. “Türkiye Devletinin Hükümet Şekli Cumhuriyettir.” Hükmünün Yer Aldığı Tasarı Üzerinde TBMM’de Yapılan Konuşmalardan Sonra Cumhuriyet’in İlanı Kabul Edildi.

“TÜRKİYE CUMHURİYETİ MESUT, BAŞARILI VE MUZAFFER OLACAKTIR”

Böylece Yeni Devletin Yönetim Biçimi Bütün Açıklığı İle İsmini Almış Oldu. Cumhuriyet’in İlanı İle “Egemenlik Kayıtsız, Şartsız Milletindir” İlkesi de Artık Devlet Yönetiminde En Belirgin Şekliyle Yerini Buldu.

Ardından Cumhurbaşkanlığı Seçimine Geçildi. Yapılan Gizli Oylamada 158 Milletvekilinin Tamamının Oyunu Alan Gazi Mustafa Kemal Paşa, TBMM Tarafından Yeni Türk Devletinin İlk Cumhurbaşkanı Seçildi. Bunun Üzerine Kürsüye Gelen Mustafa Kemal Paşa, Yaptığı Konuşmasını, “Türkiye Cumhuriyeti Mesut, Başarılı ve Muzaffer Olacaktır.” Sözü İle Bitirdi.

Böylece Devletin Adı ve Rejimiyle İlgili Tartışmalara Son Verilirken, Türk Milletinin Tarihinde Yeni Bir Devir Açıldı.